افسردگی پس از زایمان یکی از عوارض شایعی است که بسیاری از مادران پس از تولد فرزند خود تجربه می کنند و که اغلب طی روزهای اولیه پس از زایمان ایجاد شده و تا چند هفته بعد برطرف می شود، اگرچه در مواردی به شکل مزمن درآمده و تا ماهها و حتی سالها ادامه پیدا کرده و تبدیل به اختلال افسردگی اساسی شده است.
تولد نوزاد بخصوص در مادرانی که اولین بار صاحب فرزند شده اند می تواند مجموعه ای از احساسات، از هیجان و شادی گرفته تا ترس و اضطراب را در مادر ایجاد کند، تمام این ها در کنار شرایط روزهای اولیه پس از زایمان شامل بی خوابی ، درد و … می تواند خطر بروز افسردگی را به همراه داشته باشد.
افسردگی پس از زایمان یک نقص یا ضعف شخصیتی نیست ، بلکه یکی از عوارض زایمان است که بسیاری از مادران آن را تجربه کرده اند، خمایت همسر و سایر اطرافیان کمک زیادی به طی کردن سریع این دوره و جلوگیری از تشدید و مزمن شدن آن می کند.
افسردگی ممکن است بحدی شدید شود که سبب بروز اختلال در انجام کارهای روزمره و کاهش توانایی مادر در مراقبت از نوزاد خود شود.
علائم افسردگی پس از زایمان
- نوسانات خلقی
- گریه کردن بی دلیل
- اختلال خواب که می تواند به شکل کم خوابی یا پرخوابی رخ دهد.
- در مواردی افسردگی آنقدر شدید است که سبب عدم تحمل نوزاد توسط مادر می شود.
- اضطراب
- کاهش اشتها
- غمگینی
- تحریک پذیری و حساسیت بیش از حد که سبب می شود مادر براحتی دچار غم و اندوه شود.
- مشکل در برقراری ارتباط با کودک
- خستگی شدید یا از دست دادن انرژی
- احساس ناامیدی و پوچی
مقاله مرتبط:
دلایل و عوامل خطر
- کاهش شدید هورمون های استروژن و پروژسترون پس از زایمان، می تواند با افزایش خطر بروز افسردگی همراه باشد. پس از زایمان هورمون ها غده تیروئید نیز ممکن است کاهش یافته که می تواند احساس خستگی و افسردگی را در شما ایجاد کند.
- کم خوابی در روهای اولیه پس از زایمان در کنار درد و عوارض جسمی زایمان سبب افزایش خطر بروز مشکلات روحی برای مادر می شود.
- اضطراب در مورد توانایی ها برای مراقبت از نوزادی که به تازگی به دنیا آمده و شما هیچ تجربه ای در این زمینه ندارید می تواند با افزایش خطر افسردگی همراه باشد.
- سابقه افسردگی قبل از بارداری و زایمان خطر بروز افسردگی در دوران بارداری و پس از آن را افزایش می دهد.
- مشکلات مالی و یا مشکلات عاطفی همچون عدم حمایت توسط همسر نیز خطر افسردگی را تشدید می کند.
عوارض افسردگی پس از زایمان
افسردگی می تواند سبب بروز اختلال در برقرار پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد شود.
عدم مراقیت صحیح از نوزاد یکی از عوارض افسردگی در موارد شدید است که می تواند منجر به بروز مشکلات خانوادگی نیز شود.
کودکانی که مادرشان دچار افسردگی شدید است بیش از سایر کودکان در معرض مشکلات تغذیه ای ، مشکلات خواب و تاخیر رشد هستند.
روشهای درمان
درمان افسردگی پس از زایمان بسته به شدت افسردگی و علائمی که ایجاد کرده و همچنین عامل بروز آن متفاوت است.
خوشبختانه در اغلب موارد افسردگی خفیف است و طی چند هفته اول پس از وضع حمل برطرف می شود.
افزایش زمان استراحت که با کمک همسر و اطرافیان امکان پذیر است و کمک برای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده می تواند به درمان افسردگی خفیف کمک کند و از مزمن شدن آن جلوگیری کند.
در صورتی که مشکلات هورمونی در بروز افسردگی نقش داشته باشند پزشک با تجویز داروهای هورمونی سعی در ایجاد تعادل آن ها کرده و به کاهش افسردگی کمک می کند.
روان درمانی و داروهای ضدافسردگی نیز در موارد شدید افسردگی برای درمان بکار برده می شوند.
کلمات مرتبط :
افسردگی – بارداری – علائم بارداری
